Planten en dieren Bonaire
Informatie over de planten en dieren op Bonaire.
Je kan niet om de Planten en dieren op Bonaire heen tijdens een vakantie. Een groot deel van het eiland en de omliggende wateren is beschermt natuurgebied en onderdeel van een nationaal park. Op en rond het eiland komt een grote verscheidenheid aan dieren voor. Onder deze dieren bevinden zich naast een aantal zoogdieren veel reptielen, vogels en natuurlijk vissen. Onder deze dieren ook het nationale symbool van het eiland, de Flamingo. Wat fauna betreft is er minder variatie dan je misschien zou verwachten. Door de weinige regenval gedijen hier alleen de sterkere planten die lange tijd zonder water kunnen. Hieronder bevinden zich diverse cactussen en bomen.
Vogels Bonaire
Bonaire herbergt meer dan 200 soorten vogels. De ene nog mooier dan de andere. Hieronder een aantal veel voorkomende en/of bijzondere vogels uitgelicht.
Op Bonaire vind je de grootste Caribische flamingokolonies van het westelijk halfrond. Je komt ze op verschillende plekken op het eiland tegen maar vooral in de pekelmeren en het Washington Slagbaai Nationaal Park zie je de flamingo’s in grote getale. Bonaire is een van de weinige broedplekken van deze vogel en doordat in het verleden de populatie sterk teruggelopen was, zijn er speciale beschermde reservaten opgezet waar toegang verboden is. De flamingo voed zich met algen en kreeftachtige dieren zoals garnalen. In de algen zit de stof carotenoïde die ervoor zorgt dat de veren een roze kleur krijgen.
De Geelvleugelamazone papagaai (Lora) is een inheems papagaai soort die alleen op Bonaire en langs de kust van Venezuela voorkomt. Ze zijn herkenbaar aan hun groene lichaam met gele kop. Doordat stropers het op deze vogel gemunt hebben om als huisdier te verhandelen zijn ze zeer zeldzaam en staat hij op de lijst van beschermde vogelsoorten. Het is dan ook lastig om hem in het wild te spotten. Er zijn nog ongeveer 1000 Geelvleugelamazone papagaai te vinden op Bonaire.
Een veel voorkomende vogel is de parkiet (prikichi). Je ziet ze vaak in paartjes rondvliegen of druk in bomen rondspringen op zoek naar voedsel. Je hoort ze al van ver af met elkaar krijsen. De parkiet lijkt sterk op de Lora met zijn groene lijf en gele kop. Toch zijn er verschillen. Zo is deze parkiet iets kleiner en maken ze een stuk meer kabaal met hun gekrijs.
Zoals op veel tropische bestemmingen zijn ook op Bonaire Kolibries te vinden. Er zijn hier 2 verschillende soorten te bewonderen: De kleine rode kolibrie en de kleine groene kolibrie. Door de juiste lichtval zijn de kleuren goed zichtbaar van dit vogeltje. De kolibries zijn het makkelijkst te vinden bij de bloemen van de aloë planten.
Op Bonaire komen bijna 200 soorten vogels voor
De grootste vogel is de Fregatvogel. Het volwassen mannetje is met een spanwijdte van bijna 2 meter een indrukwekkende vogel om te spotten. Ze hebben een gevorkte en zijn zeer behendig in de lucht. Minder behendige vogels moeten het vaak ontgelden. De Fregatvogel blijft net zo lang achter de andere vogel aanjagen totdat deze zijn net gevangen vis loslaat.
Het Suikerdiefje is waarschijnlijk de eerste vogel die je ziet als je op Bonaire aankomt. Hun naam hebben zij te danken aan de voorliefde voor zoetigheid. Ze zijn ongeveer 11 cm groot en te herkennen aan hun fel gele borst. Verder zijn ze zwart geel van kleur met een witte streep boven de ogen.
Roofvogels zijn ook te vinden op Bonaire. De Caracara (Wara Wara) is een valkachtige roofvogel met een zwart/witte verenvacht. Ze zijn tijdens de vlucht makkelijk te herkennen door zijn grote vleugels met witte vlekken aan het uiteinden. De kop is vanaf de snavel tot zijn ogen rood van kleur. Veder heb je kans dat je een visarend ziet op jacht naar verse vis. Meestal hangt hij biddend boven het water totdat hij zijn prooi ziet om vervolgens met uitgestoken klauwen op een vis duikt.
Reptielen op Bonaire
Er leven verschillende soorten hagedissen op Bonaire. De blauw blauw hagedis (blo blo) is een veel gezien soort en is een van de grotere soorten. Hij is te herkennen aan zijn groen en blauwe kleuren met wittige stippen. Op het menu staan vaak verse bloemen maar kruimels en etensresten van de mensen laat hij ook niet staan. De kleine boomhagedis (totèki) is een ander soort die je veel tegenkomt. Het mannetje heeft een oranje gele keelzak die hij gebruikt als er gevaar dreigt of om indruk op de vrouwtjes te maken. In en om woningen is de gekko (pega pega) een veel geziene gast. Vaak zijn ze te vinden in de buurt van lampen omdat daar veel voedsel te vinden is. Hun dieet bestaat namelijk uit insecten.
Een grote reptiel soort wat op Bonaire voorkomt is de groene leguaan (yuana). Deze leguaan kan wel tot 1,5 meter lang worden en hun schubbige huid heeft een groene grijs/bruine kleur met zwarte ringen rond het lichaam. Over heel het lijf loopt een kam van stekels. De groene leguaan is een inheems diersoort dat veelal in cactussen en bomen leeft maar ook kom je ze op de grond tegen. Ze lijken zelfs gewend aan de mensen waardoor ze van dichtbij te bewonderen zijn. Op Bonaire wordt de groene leguaan ook gegeten in soep en stoofpotjes. Ze smaken een beetje naar kip en worden lokaal dan ook boomkip genoemd.
Bonaire is een belangrijke plek voor zeeschildpadden
Tijdens het snorkelen of duiken kan je een ander groot reptiel tegenkomen. De zeeschildpad. Rond Bonaire leven 3 van de 6 bedreigde soorten. De groene zeeschildpad, de dikkopschildpad en de karetschildpad. De Groene zeeschildpad kan je tegenkomen op de zeegrasvelden zoals in het water rond Lac Bay. Ze eten voornamelijk zeegras en algen maar ook kwallen staan op het menu De schaal van deze schildpad is glad en ze hebben een vrij kleinere ronde kop.
De tweede schildpadsoort is de dikkopschildpad heeft een grote driehoekvormige kop en is een van de meest wijdverspreide zeeschildpadden ter wereld. Het is een van de weinige schildpadden die voornamelijk van vlees leeft. Ze eten krabben, kokkels, kwallen en andere ongewervelde zeediertjes. Als laatst hebben we de karatschildpadden. Deze schildpad heeft een spitse kop met een papegaaiachtige bek. Deze bek komt goed van pas bij het eten van andere koraalrifspons, vissen, weekdieren, kwallen en algen. Deze schildpadsoort geeft de voorkeur aan ondiepere wateren omdat het geen goede duikers zijn. Naast de herkenbare “snavel” kan je ze ook herkennen aan hun prachtige tekeningen op hun schild en de vliesachtige poten.
Zoogdieren
Bonaire heeft maar een beperkt aantal zoogdieren en er komen geen grote wilde zoogdieren voor. Wel lopen er nog veel verwilderde ezels en geiten rond. Deze dieren zijn niet inheems en zijn in het verleden door Spaanse en Nederlandse kolonisten naar dit eiland gehaald. Op diverse plekken zie je deze ezels en geiten rondlopen. Let dan ook goed op tijdens het autorijden. Helaas gebeuren er, ondanks de beperkte snelheid op de wegen, regelmatig ongelukken met deze dieren.
Naast de grote zoogdieren leven er ook verschillende soorten vleermuizen. Overdag slapen deze vleermuizen in grotten om ’s nachts op jacht te gaan naar voedsel. Er zijn soorten die insecten eten en andere soorten zijn vooral geïnteresseerd in nectar en vruchten. Er is zelfs een soort die kleine visjes eet. De nectar en vruchten etende vleermuizen zijn een belangrijke schakel in het eco systeem van Bonaire aangezien deze zorgen voor de bestuiving van belangrijke planten zoals de veel geziene zuilcactus. Andere zoogdieren die op het eiland te vinden zijn, zijn voornamelijk huisdieren en vee.
De Vissen rond Bonaire
Het marinepark van Bonaire, een van de meest beschermde en ongerepte koraalriffen in het Caribisch gebied, herbergt een indrukwekkende verscheidenheid aan vissoorten. Dit onderwaterparadijs, dat zich uitstrekt langs de kust van Bonaire en Klein Bonaire, biedt een thuis aan honderden vissoorten, variërend van kleurrijke rifvissen tot majestueuze pelagische soorten.
Bij het snorkelen of duiken in het marinepark kunnen bezoekers genieten van de levendige kleuren en unieke gedragingen van de vissen die hier leven. Het koraalrif herbergt veel bekende soorten zoals de koraalduivel, papegaaivis, schorpioenvissen, en de koninginnesoorten. Ook komen er prachtige juffertjes en diepzeeblennies voor. Deze vissoorten spelen een cruciale rol in het ecosysteem van het rif door bij te dragen aan de gezondheid en diversiteit van de onderwaterwereld.
Naast de rifvissen zijn er ook openzeevissen zoals manta’s, zeilvissen, en soms zelfs de majestueuze hamerhaaien die af en toe in de wateren rondom Bonaire worden waargenomen. De vele mangroven en zeegrasvelden rond het eiland bieden een belangrijke kraamkamer voor jonge vissen, wat bijdraagt aan de rijke biodiversiteit van het gebied.
Het marinepark van Bonaire staat bekend om zijn streng beschermingsbeleid, wat essentieel is voor het behoud van deze diverse vispopulaties. Door de inspanningen van lokale natuurbeheerders en de betrokkenheid van de gemeenschap blijft het park een van de meest gezonde en biodiverse mariene omgevingen in het Caribisch gebied. Bezoekers worden aangemoedigd om deze onderwaterwereld met respect te verkennen en bij te dragen aan het behoud van dit kostbare ecosysteem.
Planten en bomen van Bonaire
In de koloniale tijd is er veel van de planten en bomen op Bonaire door de diverse oorzaken bijna uitgestorven. Zo werden bomen gekapt voor het winnen van houtskool en vraten de geïmporteerde geiten alles kaal. Gelukkig heeft de natuur zicht goed hersteld mede door de bescherming van de diverse gebieden zoals het Washington Slagbaai NP. Een aantal belangrijke planten worden hieronder benoemd.
Overal op Bonaire kom je de grote appelcactus tegen. De plaatselijke naam van deze cactus is Kadushi of vrij vertaald “lekker” of “lief”. Deze cactussen spelen een zeer belangrijke ecologische rol op het eiland. De met uitsterven bedreigde Geelschouderpapegaai is in grote maten afhankelijk van de roodpaarse vrucht van de Kadushi. En ook verschillende vleermuizen hebben een “samenwerking” met de cactus. Zo gebruikt de vleermuis de nachtelijk bloeiende bloemen als voedingsbron en gebruik de cactus de vleermuis op zijn buurt weer voor de bestuiving. Verder wordt het vruchtvlees van deze cactus gebruikt in diverse producten. Er wordt door de locals soep van gemaakt en er is ook een likeur op de markt die gestookt is met de Kadushi.
De kibrahacha is een boom die al van oudsher op Bonaire voorkomt. De boom kan er erg door en zelfs dood uitzien na een lange droogtetijd. Maar zodra er een klein beetje regen valt kan deze boom een opleving krijgen en staat de boom in korte tijd in bloei. De gele bloemen verschijnen eens per jaar zodra er een beetje regen valt tijdens de kleine regentijd en bloeien maar voor 2 a 3 dagen.
Er komt op Bonaire een boom voor waarvan de vruchten een echte superfood zijn. De Shimaruku ofwel de West Indische kers is een boom of struik die na flinke regenbuien al snel vol zit met rode vruchten die iets van een kers weg hebben. Deze zoetzurige vruchten zijn een van de meest vitaminerijke vruchten ter wereld.
Een uit de vlinderfamilie afkomstige boom is de Divi divi. Deze boom staat ook bekend als waaibomen en komt vooral aan de noordwest kant van het eiland voor. Deze boom groeit met de passaatwind mee en lijkt hierdoor soms zelfs horizontaal te groeien. De stam is getwist en de bladeren veervormig en er groeien peulen aan deze boom. Deze rijpe, zwarte vrucht bevat een zeer hoog gehalte aan looistof welke gebruikt werd in de leerlooierijen.
Lang geleden werd er aloë verbouwd op de plantages. Ook nu nog zie je veel aloë planten op Bonaire. Er is zelfs nog een plantage waar deze plant voor een speciaal bier gebruikt wordt.
